Амралт - 2 (өгүүллэг)

* * *

Ингэж л би түүнийг анх харсан юм. Түүнээс хойш тэр хүүхэд байнга л миний цонхоор шагалзах болсон. Ерөөсөө буцъя гэж бодоод гартал гадаа үнэхээр газар тэнгэр нийлчихсэн юм шиг бүрхэг саарал. Гурван алхамаас цааш юу ч харагдахгүй байсаар өдий хүрлээ. Энд ирээд нилээн хэд хоносон ч гэлээ би түүнийг үнэн дүрээр нь хараагүй л байна. Саяын ярианаас үзвэл яах аргагүй эдний хүүхэд мөн . . .

Би номоо тэвэрсэн чигтээ бодолд ороогдсон байв. Уг нь нэг ном барьсан л бол уншдагсан. Энэ номыг одоо унших ёсгүй юм болов уу? Номтой хайрцгаа дахиж ухаж авчирсан номоо дараалал тогтоох маягтай ээлжлэн үзлээ. Номнууд дунд нимгэвтэр хавтастай шинэ зохиолчийн болов уу гэмээр ном орчихож. Нэгэнт ирсэн номыг уншина даа гэж бодогдов. Голж байгаа юм биш л дээ. Гэхдээ л тэгж бодогдсон. Ааруулаа мэрэнгээ тэр номыг харж хэвтлээ. Эхний хэдэн өгүүлбэрийг гүйлгэтэл сэтгэлгээний гэж өөрсдийгөө нэрлэдэг нөхдүүдийн нэг бололтой гэж бодогдов. Хүн ч биш юу ч биш нэг юм хов хоосон, таг харанхуй дунд нэг нарийхан утас шиг юмнаас бариад явах юм. Тэгсэн тэр өөрийгөө хөлтэй, гартай бас нүдтэйг мэдэж байнаа. Явж явж хүн бололтой. Сонирхолтой ч юм шиг санагдаж байна шүү. Цаашлаад байсан чинь өнөө нарийхан юм нь бүдүүрч эхлээд гарт, дараа нь тэвэрт багтахаа байж сүүлдээ хана шиг том болоод түүгээр авираад байх юм. Ганцаараа биш бололтой. Дээхэн талд нэг нөхөр, нөгөө талын хананд бас нэг нөхөр гээд авирахдаа хүртэл өрсөлдөөд байна. Тэгж, тэгж ганцаараа орой дээр нь урьтаж гартал маш том зүрх байх юм. Хайрын тухай ном ажээ. Бас л сонин илэрхийлж. Нүд анилдаад нойр ч хүрээд байх шиг. Би энд яг хэд хонож байгаа юм болоо? гэсэн бодол номны тухай бодлын хажуугаар орж ирлээ.
- Нээрээ яг хэд юм бол? гэж амандаа шивнэхэд
- Мэдэхгүй гэж миний хоолойгоор хэн нэгэн хариулах юм. Дахиад л нүд анилдаж байна. Би нүдээ нээж чадахгүй нь бололтой.
- Яагаад тийм том зүрх байсан бэ?
- Хүсэл
- Том зүрх хүслээ гэж үү?
- Үгүй ээ, тийм их хайрыг хүсэж байгаа юм.
- Тэр яагаад надаас зугатаад байгаа юм бол?
- Гомдоод
- Яагаад гомдсон гэж?
- Чи айлгасан
- Тэр зүрхийг үү?
- Үгүй ээ, тэр хүүг
- Ямар хүүг вэ?
- Намайг . . . намайг . . . гэх хүүхдийн цуурайтах дуунаар би цочин ийш тийш харвал орны хөлд нөгөө хүү сууж байна.
- Чи хэзээ ороод ирэв ээ?
- Та бид хоёр л үлдсэн.
- Хаана үлдсэн гэж?
- Доошоо хар л даа гэнэ. Өндийгөөд хартал тас харанхуйд би ортойгоо усан дээр хөвөөд байх юм. Хажуугаар хавтгай мөсний хэлтэрхийнүүд урсана.
- Энэ юун ус вэ? Би хаана байнаа?
- Гал унтраахад ус хэрэгтэй.
- Би юу ч ойлгохоо байлаа. Юун гал яриад байгаа хүүхэд вэ чи? гээд хартал хүүгийн толгой дээр гал дүрэлзэж байна. Би сандарсандаа
- Чи шатаж байна. Чи шатаж байна гэж хашгираад хажуугаар урсах уснаас гараараа самран хүү рүү цацлаа. Хүү инээгээд байх юм. Бас л дуу алга. Хэн нэг нь миний аманд хатуу юм чихсэн байв. Би байдаг хүчээр
- Пүү гэж амандахаа нулимтал хатуу ааруул орны урдуур унаж тэр дуунаар би давхийн сэрлээ. Зүүдэлсэн юм байж. Уншиж байсан номоо элгэндээ тэвэрчихэж. Усан хулгана болтлоо хөлөрчээ. Тархи толгой дайвалзаад нэг биш. Лаа сүүмэлзсэн хэвээрээ. “Ямар сонин зүүд вэ” гэж бодон лааны дөл гөлөрч хэвттэл яг цаад талд нөгөө цонхоор хардаг хүү намайг цоо ширтэн сууж байлаа. Гэрэл дундуур гэнэт түүнийг сүлбэж харсандаа цочин өндийвөл тэр ухасхийгээд хариугүй гарах нь. Би хичнээн айсан хэдий ч
- Хүүе, байз гэж хашгиртал тэр цаашаа харсан чигтээ зогсчихов. Чи хэзээ ороод ирчихсэн юм бэ? гэхэд
- Би орж ирээгүй
- Чи түрүүн энд байгаагүй ш дээ. Чамайг өвөө эмээгийнхээ араас явж байхыг би харсан.
- Намайг хэн ч хардаггүй. Би нуугдсан
- Аан чи нуугдчихаад хэнд ч харагддаггүй юм байна л даа, тийм үү? Чамайг эмээ чинь хайгаад л байсан даа
- Тийм. Эмээ намайг олоогүй. Тэр ч намайг хараагүй.
- Тэр гэж хэн?
- Танихгүй хүн
- Би юу?
- Үгүй ээ. Тэр ах
- Тэр ах гэж хэн юм?
- Хотын хүн гэлээ.
Би хүүг чухам юу яриад байгааг ойлгосонгүй. Өдий болтол би хүүгийн царайг олигтой хараагүй тул
- Чи наашаа гэрэлд ойртооч гэхэд
- Би галаас айдаг.
- Гал гэж дээ энэ чинь лааны гэрэл шүү дээ
- Би галаас айдаг . . . айдаг . . . айдаг гэж байна гэж чих дүлийрэм муухай хашгирлаа. Ямар чанга хашгирсан гээ. Нэг хэсэгтээ л самгардлаа. Хэсэг байзнаад лаагаа өргөн харвал тэр аль хэдийн гараад алга болсон байлаа. Хойноос нь гарах гэсэн чинь яагаад ч юм чадсангүй. Зүрх хүрсэнгүй гэх үү дээ. “Би ер нь хаана ирчихээд байнаа” гэж анх удаа бодлоо. Цонхоор гаднах тэнгэрийг хартал түрүүний үнсэн саарал манан харлаад юу ч харагдсангүй. Шөнө болж байгаа гэсэн үнэн бололтой. Маргааш юутай ч гэсэн гарч энэ хавийн газрыг тойрч үзье. Намар ирэхэд өвгөнийх энэ хэдэн байшингаас жаахан баруунтай тэрүүхэн судгийн наад ирмэг дээр л байсан санагдана. Тэгээд лаагаа барин цонх руу дөхтөл цонхны буланд нөгөө хүүгийн хавтгай нүүр бултгас гээд алга боллоо. Би дахиад л цочлоо. Бие зарайгаад нэг л эвгүй. Хурдхан шиг орондоо орж хөнжлөө нөмөрлөө. Одоо надад айдас мэдрэгдэж эхлэв. Элдвийн юм харахгүй юмсан гэхдээ нүдээ анилаа. Энэ нь л арай дээр юм . . .

- Унтамхай лүд юм
- Үхсэн хүн шиг . . . гэх яриа намайг сэрээлээ. Өрөөсөн нүдээ сэм нээж харвал эмгэн өвгөн хоёр нөгөө талын орон дээр суух нь сүүмэлзэх лааны гэрэлд харагдана. Лаа хэвээрээ л байх юм.
- Би бас унтчихаж уу?
- Үгүй ээ чи . . . гэж эмгэнийг ярих гэтэл өвгөн түүнийг нударч яриаг таслав.
- Танайх ингэхэд хаана байгаа юм бэ? гэж асуувал
- Энүүхэн доор
- Худлаа худлаа. Манайх байхгүй. Наадах чинь солиорч байгаа юм гэж эмгэн хажуунаас нь хэлэв.
- За за. Байсан л биз дээ
- Одоо хаана байна? Хаана? гэж эмгэн шамдуулав. Хоорондоо их сүрхий маргах янзтай.
- Өнгөрсөн намар ирэхэд танайх энүүхэн судгийн цаана байсан биз дээ? гэхэд тэр хоёр намайг санаж ядан байгаа бололтой гайхан харцгаалаа.
- Яагаав. Би танай хүүд зурагтай ном өгөөд л . . . гэснээ эмгэнд хандан
- Та надад бор тагшинд тараг хийж өгсөн гэхэд өвгөн
- Тээр, манайхыг мэдэж л байгаа биз дээ? гэхэд эмгэн
- Тэр хүүг чинь л би хайгаад байгаа юм гэлээ.
- Юу гэсэн үг вэ? Танай хүү чинь өчигдөр . . . гэснээ би яг өчигдөр гэдгээ мэдэхгүй байгаа тул
- Саяын унталтаас өмнө энд ирж надтай зөндөө юм ярилцаж байгаад явсан шүү дээ
- Харин тэгээд олдохгүй байгаа юм гэж эмгэн уулга алдлаа. Өвгөн
- Юу ярьж байна тэр лүд?
- Би нуугдчихсан. Намайг хэзээ ч олохгүй гээд байсан гэхэд өвгөн эмгэнийг нударч
- Энэ нэг юм л байхгүй юү. Нуугдаж тоглож байна гэж солиороод л . . . гэхэд эмгэн
- Тэгээд олдохоо байсан. Тэгээд л би чинь . . . гэснээ хар халтар болсон үрчгэр хоёр гараа амандаа барьж
- Миний хүү хаана байнаа? Миний хүү гараад ирээ. Эмээ нь бууж өглөө . . . гээд л хахирган дуугаар голд хүйт оргитол хачин муухай чангаар хашгирлаа. Тэр ярьж байгаа биш яг л хүүгээ хайж байгаа юм шиг бүр хэд хэд орилов. Толгойтой үс босох шиг л болж, ухаан санаа минь тархинаасаа цацагдах шиг санагдана. Гараараа чихээ даран нүдээ анихаас өөр арга байсангүй. Хэсэг хугацааны дараа эмгэн дуугай болсон ч чихэнд тэр дуу давтагдсаар байлаа. Хаалга падхийн хаагдах чимээнээр нүдээ нээвэл тэр хоёр гараад явчихсан байв. Би гайхшаа баран яах учраа олохгүй суутал нүдний буланд нэг юм торох шиг болоход цонхны цаана нөгөө хүү намайг харж байна гэдгийг мэдлээ. Би түүнийг мэддэг болжээ. Юу ч болоогүй юм шиг
- Миний дүү ороод ирээ гэтэл
- Одоохоон гэх нь их холоос хашгирч байгаа юм шиг сонсогдов. Тэр цаашаа гүйлээ. Хаачих гэснийг нь харах гэж араас нь очиж хартал эмгэн өвгөн хоёрын араас гүйж очоод, тойроод гүйгээд байх юм. Яг л хүүхэд ээж аавынхаа анхаарлыг татах гэж оролддог шиг. Хүүгээ хайгаад байна гэх. Тэгсэн атлаа хүү нь тойроод гүйгээд байхад тоодоггүй. Эд ер нь надад худлаа яриад байгаагаас зайлахгүй. Ер нь энэ хавьд нэг л биш. Энэ тэнгэрийг онгойв уу үгүй юү арилж өгөх минь. Газрын баримжаа харагдах л юм бол болох нь тэр. Ойрд цас ороогүй юм чинь миний ирсэн мөр байж л таараа гэж бодлоо. Тэгээд гэнэт санасан шиг машинаа харвал анх ирэхдээ үүдэнд орхисон тэндээ л байв. Харин дээрээс нь ус асгаад хөлдөөчихсөн юм шиг мөсөн бүрхүүл тогтчихсон байх юм. Бороо орсон байна гэж баймааргүй л юм даа гэж бодоод гарлаа. Байшин тойрсон цас, дээврээс унжсан мөс хэвээрээ. Машин дээрээ очвол машин маань бүр нэвт норсон байв. Дотор тал, суудлын бүрээс гээд тэр чигээрээ нойтон харагдана. Яагаад ч юм нэг их усаар гулгиж, ам хамраар асгарав. Нусаа нийж нулимсаа арчаад эргэж орвол өрөөний гэрэл тусаагүй бүүдгэр мухарт нөгөө хүү нугдайгаад сууж байна. Машин үзэх хооронд л орж ирсэн бололтой.
- Миний дүү яасан бэ?
- Тэд намайг олохгүй байна
Хүүг худлаа яриад байгааг мэдэж байгаа ч түүний яриаг дагуулахаар шийдлээ.
- Чи өөрөө нуугдчихсан юм биш үү?
- Тийм
- Тэгвэл аргагүй шүү дээ. Чи л гарч ирэхгүй бол гээд түүн рүү ойртохыг хичээлээ.
- Би гарч чадахгүй.
- Яагаад? гээд дахин нэг алхав. Хүү хөлөө татаж, өвдгөө тэврэн атаирч байна.
- Би хэлж чадахгүй.
- Хэл л дээ. Би хэнд ч хэлэхгүй дахин ойртов.
- Миний хөл гар хөдлөхгүй гээд уйлагнав. Би нилээн ойртож
- Яагаад хэлэхгүй гэж? За алив нааш ир. Ах нь сайн ойлгохгүй байна гээд гараа сарвайтал
- Цаашаа . . . Би хүсэхгүй байна гэв. Ядаж түүний царайг харахсан гэхдээ
- Зүгээрээ. Чи ахдаа хүрээд ир. Би чамайг олсон юм чинь.
- Үгүй ээ, цаашаа . . .
- Хоёулаа найз болсон ч болно ш дээ. Заа, нааш ир
- Би цаашаа гэсэн шүү гээд түүний зүгээс яг л муурын төрлийн амьтан архирах шиг авиа гарлаа. Би түүн рүү хартал тэндээс бүлтэрсэн том нүд, умарсан хар царай харагдахад би цочсондоо хойшоо савж унав. Хаалга падхийх чимээнээр би бага зэрэг ухаан орлоо. Тэр гараад явчихаж. Юу болоод байгааг ухаарахыг хичээсэн ч чадсангүйгээр барахгүй унтаа сэрүүнээ ч ялгасангүй. Амаар дахиад л усан гулгиадас гарна. Астма хөдөлж, учир зүггүй хуурайшиж байснаас дээр л юм. Нүүрээ даран хэсэг суулаа.
- Ахаа надад туслаач гэх хүүхдийн цөхрөнгөө барсан дууг дахин сонсов. Харвал хүү үүдний дэргэд зогсоно. Нүүрэн дээр нь лааны гэрлийн сүүдэр анивалзана.
- Туслах гэхээр чи уурлаад байна шүү дээ. Яг яамаар байгаагаа ахдаа хэл л дээ
- Би ээждээ л очмоор байна. Би ээжийгээ санаж байна гээд хүүгийн гинших сонсогдов. Сүүдэр харанхуйлаад хүүгийн нулимс харагдсангүй.
- Ээж гэнэ. Эмээдээ юү?
- Үгүй. Миний ээж. Миний ээж хөөрхөн бас гоё үнэртэй
- Ээж нь хаана байгаа юм ?
- Гэртээ
- Гэр нь . . .?
- Хотод
- Аав нь бий юу?
- Шинэ аав. Тэр муу аав
- Яагаад?
- Намайг зоддог. Бас ээжийг зоддог. Тэр миний хоолойноос багалзуурдаж өргөөд хуруугаараа нүд рүү хатгах гээд байсан. Дахиж миний нүдэнд битгий үзэгдээрэй гэсэн
- Тэгээд л чи энд өвөө эмээтэйгээ . . .
- Тийм, цуг байдаг
- Ээж нь ирдэг үү?
- Ирсэн, намайг олоогүй
- Чи бас нуугдчихсан уу?
- Үгүй. Би ээжийгээ тойроод л гүйгээд байсан. Намайг хараагүй. Надад хайргүй болчихсон байх
- Чи яагаад тэгж бодож байгаа юм?
- Тэр маамаалах гэж байгаа. Гэдэс нь ийм том байсан гээд хүү гараараа үзүүлэв.
- Чи тэгвэл хөөрхөн дүүтэй болох нь дээ. Чамтай адилхан хүү байх
- Үгүй. Тэр эмэгтэй
- Төрчихсөн юм уу?
- Үгүй
- Чи яаж . . .?
- Би мэднэ. Би бүгдийг мэднэ. Би эмэгтэй болно.
Би хэдийгээр хүүг аргадаж амыг нь дагуулан яриад байгаа хэдий ч өөрт маань нэг л эвгүй байлаа. Би ер нь яах гэж дандаа хүнийг бодож харьцдаг юм бол. Яагаад өөрийнхөөрөө байж чаддагүй юм бол? Энэ миний мөнхийн асуулт хэвээрээ үлдэх нь гэсэн тэнэмэл бодлоо зогсоож
- За миний дүү одоо битгий уйл. Бүх юм сайхан болно гэхээс өөр үг олдсонгүй. Гэхдээ түүнийг нилээн сайн харж авлаа. Энгэр нь уранхай хөвөнтэй дээл, хоншоор нь халцарсан бараг цоорсон гуталтай, халзан толгойтой, өвдөг тохой нь нөхөөстэй яг л нэг хөдөөний, эмээ өвөөгийн хөөрхөн хүү байв. Царай нь л нэг сайн харагдсангүй.
- Одоо өглөө юү? Орой юу?
- Шөнө
- Тэгвэл унтацгаасан нь дээр юм байна. Чи тэр орон дээр унтчих. Маргааш . . .
- Маргааш гэж байхгүй гэлээ. Надад сонин санагдаад байгаа ч яриаг цааш нь үргэлжүүлэхгүй байхаар шийдэж
- За яахав. Тэгвэл маргааш байхгүй гэж хэлээд түүнийг уурлуулахгүйн тулд би орон дээрээ буруу харж хэвтэв. Энэ миний хувьд их зориг байлаа. Түүнийг яах бол гэж бодон бодон чагнаж хэвтэв. Ар нуруугаар хүйт дааж хамраас ус гоожино. Хэвтээд нилээн хугацаа өнгөрчихөж. Хүүг ор луу очсон эсэхийг ч мэдсэнгүй.

- Унтахыг ч нэг үзүүлж өгөх юмаа гэх өвгөний дуунаар би зовхио нээлээ. Би хана руу харсан тэр чигтээ хэвтэж байв. “Нөгөө хүү яасан бол” гэж бодсоор эргэвэл өвгөн ганцаараа сууна. Яагаад ч юм өвгөн усанд туссан дүрс шиг туналзана. Нүдээ нухвал гайгүй ч юм шиг. Лаа маань ассаар ажээ.
- Өө та юу? Би бас л унтчихаж
- Унтах биш л дээ. Наадах чинь үхэл байхгүй юу
- Юу . . .? Би үхсэн гэж үү?
- За за тоглосон юм. Унтах чинь үхэлтэй адилхан л гэх гэсэн юм
- Аан, та бас надаар тоглохтойгоо. Эмээ хаачаав?
- Хүүг хайж байгаа
- Хайх гэж дээ. Бас л энд байсан даа. Надтай зөндөө ярилцсан. Ээжийгээ санадаг. Шинэ аав нь зоддог болохоор . . .
- Шуналын хар тулам гэж өвгөн байдгаараа хашгирч миний яриаг таслав.
- Хэн?
- Тэр нөхөр шиг юм нь. Тэр муу манай энэ амыг авна гээд. Би өгөхгүй гэсэн юм
- Энэ танай газар юм уу?
- Бүгдээрээ биш л дээ. Тэр судгийн наад тал нь охины, цаад энгэр чинь минийх байхгүй юу. Наран ээвэр сайхан нутаг. Тэгсэн харин бүгдийг нь авна гээд гэж их ууртай хэллээ. Энэ бүгд надад хамаагүй ч би тэгж хэлж чадсангүй. Өвгөнийг бодоод чагнаж суув.
- Тэгээд?
- Тэгээд яахав. Хэрүүл, уруул тасарсангүй. Хүний юманд хүрз барьсан луухаан шиг улс байх юм. Биднийг аргадаж нэг үзлээ, агсам согтуу тавьж ална тална гэж үзлээ. Өгмөөргүй л санагдсан. Санагдах юу байхав дээ. Миний өвөг дээдэс хэдэн үеэрээ энэ нутагт амьдарч бас ясаа тавьсан газар. Ийм ариун дагшин газрыг би яагаад өгөх ёстой гэж. Гэхдээ яахав дээ охиноо бодсондоо
- Намайг үхэхээр аваарай л гэсэн юм.
- Тэгээд яг юу болсон юм бэ? гэж намайг асууж дуусаагүй шахам байхад
- Би олоод ирлээ . . . Олоод ирлээ . . . Энийг хараач ийм болчихсон байна шүү дээ . . . гэх эмгэний чих дөжрөм муухай дуу бидний яриаг тасаллаа. Цочих гайхах зэрэгцэн хаалга тийш харвал үс толгой, дээлэндээ улаан гал дүрэлзүүлсэн умарсан хар царайтай эмгэн пөөнийсөн нүүрс шиг тас хар юм тэвэрчихсэн
- Миний хүү энэ байна. Ээ чааваас ийм болчихсон байна шүү дээ гээд над руу сарвайн салганаж чичирсээр дөхлөө. Би айсандаа
- Юу вэ наадах чинь? гэж хашгиран хойш цахлав.
- Миний хүү. Энэ миний хүү. Би ямар их хайсан гээч. Шатчихсан байна гэж муухай орилов. Сүнсээ зайлтал айсан би
- Юу болоод байнаа? гэж яах учраа олохгүй хашгиртал
- Гал . . . гал . . . гэх өвгөний дуу хажууд гарав. Харвал Өвгөний тал бие тэр чигтээ галд автжээ. Би харж ч чадсангүй. Гэтэл эмгэний гар дээр байсан умгар хар юм гэнэтхэн хөдөлж
- Гал . . . ахаа . . . гал . . . намайг олооч. Шинэ аав . . . гал . . . Би хөдөлж чадахгүй байна гэж шазайтал түлэгдсэн амаа хөдөлгөн хэллээ. Би орилсон чигтээ үүд рүү зүтгэв. Замдаа таарсан тэднийг түлхэн унагаахад тэд шатаж дууссан мод мэт улаан цог болон үйрэн унав. Би эрчээрээ гарч ирвэл нөгөө их саарал тэнгэр цэлэмчихэж. Судгийн цаад энгэрт нэг их гал дүрэлзэх нь өвгөний хашаа саравч тэр чигээрээ шатаж байв.
- Хүүе! Танайх шатаж байна ш дээ гэж өөрийн эрхгүй хашгиртал
- Ха ха шатаж байна уу? Хэн шатаасан бэ? Чи юу? гэж өвгөнийг хэлэхэд эмгэн хүү хоёр түүнийг даган хар амаа ангайн инээв. Тэднээс дуу гарахгүй хий дэмий цээж нь овогнон хөдөлгөсөөр миний араас хазганан явцгаалаа. Би байшин тойрон зугатав. Цасан дээр яагаад ч юм ганцхан хүний мөр байх ажээ. Гайхсан хэдий ч би зогсож чадсангүй. Хоёр бүтэн тойрч гүйгээд арай хийж амжин машиндаа орж бүх хаалгаа түгжээд тэргээ асаан ум хумгүй зугталаа. Миний ирсэн бүдэгхэн мөр тэр хэвээрээ байлаа. Хаазаа тултал нь гишгэв. “Сааралын амны амралт” гэсэн хаягны хажуугаар гарсан хойноо түр амсхийж голынхоо толинд харвал ард улаан гал цоролзсоор байв. Гэлээ гээд миний санаа амарсангүй хурдаа улам бүр нэмэн давхив. Тэгтэл гэнэтхэн ард
- Бид явж байна . . . ашгүй явж байна . . .
- Хурдлаарай . . .
- Ахаа бушуул . . . бушуул . . . гэх дуу гарахад эргэж харвал тас хар болтлоо түлэгдсэн гурван хүн арын сандалд суучихсан байх нь тэр. Би байдаг чадлаараа
- Аа . . . аа . . . гэж хашгирахад тэд намайг даган гурвуулаа зэрэг
- Аа . . . аа . . . аа . . . орилов. Гэхдээ би айж, харин тэд баярлалдан орилож байв.
Замын нэг талаар хаврын хар модод жирэлзэж, нөгөө талаар мөс ханзарсан гол жирвэлзэн өнгөрнө. Би зөв явж байна гэдэгтээ итгэлтэй боллоо. Гэтэл хаанаас ч юм нисэж ирсэн том хар шувуу машины урд шилийг пүдхийн мөргөхөд би сандарсандаа хажуу тийш нь дарсан чинь машин маань хэд мурчигнаад голын цүнхээл рүү уналаа. Машин пүл пүлхийн доошилж, бүхээгт голын хүйтэн ус хүйт даан орж ирлээ. Бид одоо дөрвүүлээ нийлээд
- Аа . . . аа . . . аа . . . гэж хашгирсаар байлаа. Бүхээгний завсар зайгаар ус садран орж ирж, гал дээр ус асгах мэт шажигнасан чимээ надад сонсогдоно. Би нэг амьсгаа авсан болоод цаашаа юу болсныг мэдсэнгүй. Хамаг бие дагжин чичирч, халуу шатахыг л мэдэрч байлаа.

* * *
- Ухаан орж байгаа нь үнэн үү, эмчээ?
- Тиймээ, удахгүй орох байх
- Сонин юм. Яаж ч бодсон хөвөхгүй дээ
- Гэхдээ л хөвсөн байна. Азтай л юм
Надад ийм яриа сонсогдож байна.
- Яах гэж, хаашаа явж байсан юм бол?
- Хотоос гараад л тун удалгүй унасан байгаа юм. Ажлынхнаас нь асуусан чинь сүүлийн хоёр хоног нойр хоолгүй ажилласан гэсэн
. . . “Би амрах гэж . . .үгүй ээ амралтын газраас буцаж явсан”
- Тэгвэл үүргэлж л дээ. Өөр хүн байгаагүй нь их юм
. . . “Миний ард гурван хүн байх ёстой”
- Яг тэр газар нь нэг хэрээний сэг байсан. Тэрнээс цааш огт мөр байгаагүй.
. . . “Би явсан ш дээ. Сааралын амны амралт гэдгийг би харсан”
- За за эмчээ. Ухаан орсон яамай. Би протоколдоо бичих ёстой юм
- Тэгвэл баяртай дэслэгчээ гэх дууг сонсоод нүдээ нээвэл нэг их гэрэл гэгээ. “Би үхсэн юм байх даа” гэж бодов.
- Намайг харж байна уу? гэх дууг даган харвал цагаан хувцастай хүн зогсоно. Би цочсондоо огцом ухасхийх гэсэн боловч тэд намайг дараад өндийлгөсөнгүй.
- Та эмнэлэгт байна. Санаа зоволтгүй. Тайван бай гэж эмч хэллээ. Би зогсолтгүй ханиаж хамраас шингэн ус нус шиг урсана. Эмч
- Одоо зүгээрээ. Уушиганд нь ус хурсан тул ханиаж байгаа юм. Чи ч сандаргалаа шүү. Бүтэн хоёр хонож байж ухаан орлоо. Одоо дажгүй гээд гарлаа.
Би эргэн тойрноо харж яах аргагүй эмнэлэгт байна гэдэгтээ итгэхийг оролдож байтал хаалга зөөлөн тогшоод нэг хүн орж ирсэн нь манай өрөөний охин байна.
- Чи юу хийж байгаа юм?
- Таныг эргэж явна
- Яах гэж?
- Яахав дээ. Манайхан яваад ир гээд. Та нээрээ бүтэлгүй юмаа. Амарна гээд л нэг их сүрхий амьтан явсан чинь усанд үйгээд үхэхээ шахсан байна ш дээ.
- Би нөгөө амралтанд очсон л юм даа. Надтай хамт явсан улс яасан бол?
- За за одоо битгий солиороод бай. Амралт гэснээс манай захирал . . . гэснээ нөгөө охин айсан царай гаргаж, дуугаа намсган
- Уржигдар шөнө гэртээ . . . гээд цааш нь хэлж чадахгүй гацав.
- Яасан гэж?
- Ум ма ни бад ми хум болсон гэсэн
- Юу . . .?
- Зүрх нь хаагдчихсан гэсэн гэлээ.
Надад яг юу болоод байгаа нь сайн ойлгогдсонгүй. Хэнд, юунд итгэхээ ч ялгаж салгаж чадсангүй.
- Авгай нь . . .
- Өө тийм. Төрсөн гэсэн. Аймаар байгаа биз?
- Охинтой . . .
- Та яаж мэдэв ээ? Ухаангүй байсан байж.
Би хий дэмий л харцаа өрөөгөөр нэг тэнүүлэн эргэн тойрноо гөлөрлөө. Миний нүдэнд ус гүйж эхлэв.
- Нээрээ, намайг байшин тойроход нэг ч мөр байгаагүй
- Та яачихваа? Юу яриад байгаа юм бэ? гээд сэгсэрч байна.
Тэгтэл гурван хар хэрээ нисэж ирээд цонхны тавцан буулаа. Тэд толгойгоо огцом, огцом хөдөлгөн цавчдаггүй тас хар нүдээр ийш тийш харснаа над дээр харц тогтоов. Би цонх руу зааж
- Хэрээнүүд . . . гэхэд охин цонх руу эргэж харснаа
- Худлаа ярь. Хөөрхөн болжморууд л байна ш дээ гэнэ.
Нүдээ сайн арчаад хартал цонхны тавцангаас гурван болжмор дэрхийн нислээ.
- Тийм байна. Болжморууд байна . . .

2012оны 7 сарын үед