Блогоор аялсан түүх- 13

За, энэ удаа та нарт “Нирунзу” хэмээх нэрээр бичиж байгаа нэгэн блогийг танилцуулах гэсэн юм. Блогны нэр нь бол өөр л дөө. “Хугараагүй ноён нуруу” гэсэн байх. Ер нь уран зохиолын блог энд тэндгүй нилээн бий л дээ. Мэрэгжлийн зохиолчдын блогууд ч байгаа. Жишээ нь: Доржзовдын Энхболдын “Уулын боргио”, Болор-Эрдэнийн “Диваажингийн хоригдол”, Цэрэнтулгын Түмэнбаярын “Мэргэнд буусан чоно”, Баастын Золбаярын блог, Зүүдчины блог гэх мэт. Би зөвхөн үргэлжилсэн үгийн блогийг дурдаад байна. Гэхдээ л энэ блог дээр тавьсан “Хархулангийн бөгж” шиг бүтээлтэй блог одоогийн байдлаар байхгүй гээд хэлчихэд хилсдэхгүй байх. Яваандаа бол гарах л байх л даа.
Туужийн хэлбэрээр бичигдэж байгаа энэ зохиол роман болчихсон байхад нэг их гайхаад байхааргүй бүтээл байна лээ. Уг зохиолыг уншиж суухдаа үүнийг зохиогч “Нирунзу” гэгч хэн бол, ямар хүн байгаа бол гэсэн бодол тархинаас минь салахгүй байснаа нуугаад яахав. Хэн байх, ямар хүн болох нь уншиж буй надад хамаагүй ч гэлээ сэдэв, санаа нь сонирхолтой, бичиж буй арга барил нь хуучныг санагдуулам, яагаад ч юм нэг л уншаад эхэлвэл салж чадахгүй, үнэндээ бол салгахгүй байгаа тэр увдисыг гайхаж байсан учраас уг зохиогчийг бодоод суусан хэрэг л дээ. Уг Нирунзу маань өөрийгөө анхлан бичигч мэтээр блогтоо тайлбарлаж байгаа. Гэхдээ анхлан бичигч биш харин блог анхлан хөтөлж байгаагаа л илэрхийлсэн болов уу. Өөрөөр хэлвэл энэ хүн бичиг номтой их ойрхон хүн байхаа л гэх гээд байна л даа. Тэр ч бүү хэл энэ хүн бүр судалгааны талын ч хүн байх гэж бодогдоод байсан. Түүний бичиж байгаа цар хүрээ, тухайн цаг мөч бүрээ тодорхойлж байгаа тодорхойлолт (Тэр дундаа өнөө цагийн монголын өнгө төрхийг), бас монголын зүйр цэцэн үгсийг хавчуулан болж буй үйл явдалдаа чадварлаг хослуулж өгсөн, хэсэг бүлэг бүртээ өгч байгаа нэр нь содон. Содон ч юу байхав их номлог. Мөн бүлэг хэсгийнхээ төгсгөлд хааяахан хийж буй базалт, дүгнэлт нь их торгомсог гээд таалагдсан болгоноо бичээд байвал барагдамгүй. Ерөнхий зохиолын өнгө нь өнөөгийн залууст ихэд дутагдаад байгаа эх оронч үзэл, түүх судраа судлах, өөрөө өөрийнхөө төлөө “сурч боловсорч” тэмцэх, хамгийн эрхэм зүйлээ зөв харахыг сургасан, заасан, сануулсан шинжтэй байсан шүү. Та нар өөрсдөө ороод уншихаар мэдэгдэнэ дээ. Энэ бүгдээс харахад Нирунзу нэрээр бичиж буй зохиогч маань маш их уншсан, судалсан, хэл сурах гэж их чармайж хичээсэн, эрдэм номонд шамдаж суухын мөн чанарыг их ойлгосон, өөрөө ч тэгж сууж байсан болов уу гэмээр хүн шиг санагдсан даа.
Би яагаад зохиогчийнх нь тухай түлхүү бичээд байна гэвэл уран зохиолын чиглэлээр блог ертөнцөд байгаагүй даамгай, даацтай бүтээл тавигдаж байгаа болохоор тэр. Нөгөө төлөөр уран бүтээлийн нууц нэрээр бичиж буй нь хүмүүс өөрийгөө хэн болох нь мэдэгдэлгүйгээр бусдын сонирхолыг татаж байх нь тэдэнд сайхан байдаг байх. Тэгэхээр хэн нэг (жишээ нь би) түүний тухай үнэн худал нь мэдэгдэхгүй ч гэлээ таамаг дэвшүүлж байвал зохиогчид маань ч гэсэн урамтай, таатай байх болов уу гэсэн дээ зохиогчийг сонирхоод байна л даа.
Дахин хэлэхэд энэ зохиол бол анхлан бичигчийн бүтээл биш. Энэ бол нилээн “эрдэмт” хүний бүтээл байх. Нирунзу гэгч энэ эрхэмийг хэлж байгаа юм шүү дээ. Харин уран зохиол гэдэг үүднээсээ бол анхных байж болох л юм. Ямартай ч гэсэн “Харуул Алтай”, “Онцгой эрх” гэх мэтийн романуудыг санагдуулам энэ зохиол та бүхний сонирхолыг лавтайяа татна гэдэгт би итгэж байна. Тэгээд ч уг зохиол дуусаагүй байгаа юм билээ. Мөн энэ Нирунзу-гаас өшөө олон, бүр ард түмний зохиол төрөх нь дамжиггүй.
Эцэст нь хэлэхэд би бол ямар нэгэн шүүмжлэг, судлагч биш юм. Зүгээр л зарим нэг таалагдсан блогоо энэ “Блогоор аялсан түүх” булангаараа бусадтайгаа хуваалцадгийг та нар маань мэдэж байгаа байхаа.
“Хэрвээ энэ хүн зохиол бичвэл ийм л зохиол бичих болов уу” гэмээр хүн блогспотод нэг байдаг л юм. Гэхдээ би итгэлгүй байгаа тул хэлж мэдэхгүй юм. Энэ бол цэвэр миний бодол байлаа. Та бүхэн эндээс үүгээр ороод надад баярланаа гэдэгт итгэж байна.