Мягмар гаригийн монологи

Утас дуугарч байна. Авлаа

- Байна уу? Бумбаарай юу? Оххом! (хоолой засах авиа) Гангаа нь байна. Тийн. Танай контейнерийн түлхүүр танайд бий гэнэ. Ганхавх байна. Ах нь офицерүүдийн ордны зүүн талд . . . тэгээд танайхан сайн биз? Оххом! түлхүүр нь байвал хоёр ширээ хэрэг байна. Миний хүүгийн ажил нь . . . ах нь энд нэг өрөө түрээслээд, түлхүүр чинь танайд байгаа биз дээ? Ах нь уншиж байгаа. Муу аав нь байсан бол . . . даанч зав гарахгүй юм. Ганц нэг хүний хордлого мордлого тайлсан шиг суувал тэдэнд ч, надад ч хэрэгтэй юм. Тийн аштай юу. Оххом! Бичээд байх хэрэгтэй. Ганхавх байна. За тэгээд ахдаа хэлээрэй . . .за . . . за . . . Оххом! гэсээр утас тасарлаа. Би ганц үг ган хийж амжсангүй.

Энэ яриаг хэрийн хүн ойлгохгүй ч би ойлгоно. Энэ бол миний ганц авга ах Ганхавх (сайхан монгол нэр) гэдэг насаараа хүүхдийн эмч хийсэн одоо далан дөрөвтэй өвгөн. Дарь-Эхэд хамаатны хашаанд нэг контейнер байх бөгөөд орон сууцанд шигдсэн ойрын ах дүү нар тэнд новшоо чихдэг гэж байгаа. Тэндээс л хоёр ширээ авах гэхдээ түлхүүр асууж байгаа бололтой юм. Байсгээд л хоолойгоо засдаг нь хэвшил болчихсон. Нэг өгүүлбэрийг эхлээд дуусгалгүй дараагийнхийг залгуулан ярина. Тэгээд эргээд эхнийхээ өгүүлбэрт орно. Дундуур нь хоолойгоо засна. Тэгээд өөр нэгийг эхлэнэ. Эхлэхдээ дундаас нь эхлэнэ. Хөгширсөндөө биш. Залуугийн тэгж ярина. Намайг багад Гангаа ах гэж их ганган, сайхан бас их сүрлэг ах байдагсан. Одоо харвал нэг өвгөн байж мэдэх ч миний хувьд одоо ч гэсэн сэтгэлд минь тэр л сайхан ах хэвээрээ. Аавыг минь өөд болсноос хойш аавтай адилхан ч харагдах шиг. “Үхрийн хугархай хавирга гэдэг өгүүллэгийн Норов бол яг би мөн” гэж ярих. Манайхан гэж сав л хийвэл идчих гээд байдаг улс. Удмаараа. Эмээ маань “Эвий гэж идэж байгааг нь манайхны л хүн юм даа” гэж танихгүй хүнийг ч хамаагүй хэлж л суудагсан. Аав маань хүртэл хааяахан орохоор өмнө минь юм овоолчихоод “Ид, ид миний хүү” гээд цорвойдог хүн байв. Аавын нэг ах, нэг эгч, нэг дүү нь өнөө амьд сэрүүн. Боов, боорцог сүү, тарагхан бариад хааяахан нэг тойрдог гэж байгаа.
Өнөөдөр Гангаагийнд очих гээд гартал машин явдаггүй өдөр (мягмар) байж таарав. За тэр ч яахав. Барс захаар орж үхрийн ганц сайхан хавирга аваад (зориуд) очно гэж бодож яваа. Барс руу тавиад ортол үхрийн ястай мах 7500, Халаасаа ухтал ердөө 20000 төг. Хүрэх нь тодорхой. Тавиултал 1кл 800гр 13600 төг. Авчихаж байгаа юм. Бас нэг сүү 1900, дээшээ гараад нэг зөөлөн боов авч байна. Голоороо цагаантай хорхойны нэртэй (яг санахгүй юм) Худалдагч нэрийг нь хэлэх үед “энэ хорхой ямар амттай байдаг бол” гэж бодож зогссон болохоос цээжилсэнгүй. Ингээд халаасанд 3400 төг үлдэв. Өнөөдөр мөн л зах ажилладаггүй өдөр (мягмар) тул нарны замаар микро явдаггүй болж таарав. Автобус явдаг шиг санагдаад хүлээлээ, байдаггүй. Уг нь замын цагдаагийн газар өнгөрөөд Натур төвийн харалдаа буух гээд байгаа. Тэгтэл хоёр гартаа том тортой юм барьсан надаас нас нилээн залуувтар бүсгүй миний хажууд ирлээ. Бас л унаа хүлээж байгаа нь тодорхой. Бумбаарай сэтгэж байнаа. “Энэ лав такси барина. Хуваачихъя” гэж бодож байгаа юм. Ойролцоогоор 1400 гарна. Хуваавал 700 орчим болно. Буцах мөнгөтэй гэсэн үг.
- Өөрөө хаа хүрэх вэ? гэтэл
- Амгалан гэчихээд хэрэггүй ч хэлэв үү гэсэн янзтай намайг дээрээс минь доош нь нэвт шувт ширвээд эгээтэй л харцаараа хамаг хувцсыг минь шувталчихсангүй.
- Би замын цагдаа өнгөрөөд л буух юм. Хуваачих уу?
- Тэгье л дээ. Манай эрчүүд нээрээ сэтгэнэ шүү гээд инээлээ. Нэг машиныг ганцхан дохиод л зогсоож байгаа юм. Тэр түрүүлж, би дараалж (замд буух) сууцгаав.
- Хаа явах вэ?
- Амгалан
Жолооч урамтай нь аргагүй хаазаа гишгэж байна. Хоёулаа хувааж байгаагаа жолоочоос нуугаад байгаа бололтой. Яагаадыг бүү мэд. Бие бие рүүгээ сэм хараад чикадаад байгаа. Замын цагдаагийн газар өнгөрч, гүүр давангуут гэнэдүүлэх маягтай
- Би бууна. Зогсдоо гэвэл такси зогслоо. Бүсгүй над руу инээмсэглээд харцаараа мөнгөө нэхэж байна. Халаасандаа гараа шургуулж имэрч, имэрч 1000-г гаргалаа. Цэвэрхэн ч сугаллаа. 300 харимаар ч юм шиг. За за ямар нэхэлтэй нь биш. Хүүхэн рүү сарвайтал
- Юу вэ? Манайх хүртэл 4000 гардаг ш дээ
- Тэгээд?
- Хуваана гээ биз дээ?
Тэрүүхэн хооронд “Нээрээ ч тийм билүү” гэж бодогдоод явчихлаа шүү.
- Тийм биз дээ? гэх хахирган дуунаас цочих маягтай болж
- Аан, тиймээ тийм гээд дахиад 1000-г нэмчихлээ.
- Манай эрчүүл нээрээ, голоо цохисон сонион . . . гэсээр хаалга хаагдаж такси хаазаа гишгэлээ. Нэг л биш санагдаад болох биш. Бодоод байсан чинь би яах гэж түүнтэй такси хувааснаа ер ойлгосонгүй. Ганцаараа явбал 1400 л гарах газар шүү дээ . . .

Ахынд ирлээ. Ах алга.
- Өө Бумбаарай гээд Оюун эгч (эхнэр нь) үнсэв.
- Гангаа хаачаав?
- Цаадах чинь намайг бодвол ажилтай хүн шүү дээ
- Энийг ахад . . . (ууттай хавиргаа сарвайв)
- Ээ хөөрхий дөө. (хоолой нь зангирав) Одоо хэлчихвэл ажлаа хаяад гүйгээд ирнэ. Орой сайхан чанаж өгье. (Идэх юмгүй дээ биш л дээ. Энд манайхны нэг тийм симбол явагдаад байгаа юм.) Бараг хоёр цаг орчим ярьж суугаад ахынхаас гарлаа. Гангаа руу залгав.
- Оххом! ... Хэн бэ?
- Бумбаарай байна.
- Аан, миний хүү юу? Ганхавх байна. Тийн. Оххом! Ах нь гэрээсээ өглөө л гарсан. Нэг өрөө түрээслээд. Чи юмаа бичиж байгаа биз? Ах нь ойрд бие их сайн байгаа . . . (арай хийн тасалж)
- Та нөгөө түлхүүр гээд. Би танайд орхиод . . .
- Юун түлхүүр? Ах нь аваагүй. Надад байхгүй. Тийн. Оххом! Би тэгж хэлсэн бил үү? Ах нь уншилгүй яахав. Уншиж байгаа. Оройдоо л гэртээ харина. Тийн. Тэгээд ширээтэй болчихсон л доо
- За, за ахаа би дараа ирнээ.
- Тэгье, тэгье танайд очъё. Оххом! . . . дүүд .. . дүүд.
“Би юу хийгээд, хаана явнаа” гэсэн бодол зуралзана. Халаасандаа гараа шургуулж тэмтэрвэл гэртээ харих 1400 төг байгаа л юм шиг. “Одоо л хүнтэй хуваахгүй юм шүү” гэж бат нот бодож байгаа юм . . . За, за манайхан гэж нэг иймэрхүү . . .
Ингэхэд, хүн ирээдүйгээ мэдэрч болдог л юм байна . . .