"Гүйгч" (Өгүүллэг)

“Яасан сайхан тунгалаг нартай, яасан сайхан цэвэр агаартай ямар гоё өглөө вэ? Энэ талбайг дор хаяж тав тойрдог хэрэг ээ”
Энэ бол түрүүхэн гэрээсээ гарах үеийн бодол. Гэрийн ойролцоох спортын талбайг хэдэн хүн тойрон алхах нь алхаж, шогших нь шогшиж байв. Тэдний дотор нэг ягаан хувцастай хүүхэн их тод харагдана. Намайг гүйж эхлэхэд тэдний зарим нь гайхан харж байсан юм. Миний гэдэс гүзээнээс авхуулаад хацар хүртэл сэгсрэгдэн доргиж, нэн төвөгтэй байсан ч би гүйсээр байв. Ямар эхний өглөөгөө л буугаад өгөлтэй нь биш.
“Энэ талбайг тав тойрно л гэсэн бол тав тойрно шүү”
- Тэр улаан будагтай шон хүрчихвэл нэг болно гэж би амандаа үглэсээр арай гэж түүний хажуугаар өнгөрөөд авлаа.
“Нэг. Одоо дөрөв үлдсэн. Яая, дөрөв. За байз, өөр юм бодохгүй бол бүтэхгүй нь ээ. Юу бодох вэ? Ингээд гүйж явсан чинь түрийвчтэй мөнгө олвол яах вэ? Дотроо боодолтой мөнгө . . . Боодолтой гэхээр багтахгүй ш дээ. Гар цүнх байвал дээр юм биш үү. Арай ч бага юм уу? Нэгэнт л худлаа юм чинь бүр том чирдэг цүнхтэй мөнгө олвол байр авчихна, машин авчихна. Айн. Тэгээд илүү гарвал . . . Нээрээ, энд байгаа хүмүүст мэдэгдэхгүй байх хэрэгтэй юм байна шүү. Хуваалцах юм болох юм болов уу? Ёох, зүрх амаар гарах нь ээ. Хэд тойрчих воо?”
Хамаг биений хөлс сул асгарчээ. Дух руу урссан хөлс явсаар нүдэнд орж хорсгоно. Зөрж өнгөрсөн зарим хүн намайг "Яанаа энэ одоо” гэсэн харцаар харж байлаа.
“За эд яадгийн. Хүн эрүүл мэндээ бодож байхад. Түрүүн тэгээд яалаа? Аан, нөгөө мөнгө. Ингэхэд тийм том цүнхтэй мөнгө улаан зам дээр хаядаг тэнэг гэж байх уу? Би ганцаараа тэрийг нь оллоо юу? Гурав л тойрчих шиг болох юм. Дөрөв гээд бодчихдог юм бил үү? Үгүй ээ, үгүй. Өөр л юм бодъё. Үнэн гоё туранхай залуу болчихвол манай хэлтсийнхэн яах бол? Ам нь ангайгаад таг болох байх даа”
Усан хулгана болтлоо хөлөрсөн нүүрэндээ өөрийн эрхгүй инээмсэглэл тодруулан толгой өргөтөл нэг залуу “үхсэндээ инээгээв” гэсэн харцаар шилбүүрдээд өнгөрөв.
“Еэ бурхан минь гэж хүний амь гэдэг ямар бөх юм бэ. Цээж задрах нь ээ. Энэ уушиг одоо ийм нарийхан хоолойгоор, ийм их агаарыг нэг зэрэг шахдаг юм байх даа. Зогсдог ч юм билүү. Улаан будагтай шон хаачив аа?”
Нэг хартал өнөө ягаан хувцастай хүүхэн миний урдхан талд явах юм.
“Эмэгтэй хүн ч араасаа гоё л доо. Гэхдээ эр хүн байна даа урд нь гардаг хэрэг ээ”
Би хэрэндээ хурдлан пид пидхийн харайтал бүсгүй эргэж харснаа айсан янзтай зам тавьж өглөө.
“Тэгэлгүй дээ. Ёох, Зүрх, зүрх. Шал дэмий урд нь гарчихав уу”
Үнэндээ бол би зогсмоор л байв. Зогсох гэхээр арай хийж гүйцсэн хүүхэндээ гүйцэгдчих гээд, зогсохгүй гэхээр уначих гээд байх шиг байлаа. Сүүлдээ тэсвэр алдаад эргэж харвал хүүхэн аль хэдийн гараад явчихаж.
“Ээ ашгүй минь гэж, гүйцэгдэж онигоо болох гэж байна ш дээ”
Гүйх нь битгий хэл алхаж ч чадахгүй шинжтэй болсон тул өвдгөн дээрээ тулаад багтараагаа дарах гэж жаал зогстол хажуугаар өнгөрсөн өвгөн
- Зүгээр үү хө? гэлээ. Би дуугарч чаддаггүй зүгээр л толгой дохив.
- Бага багаар дасгахгүй бол гэнэт ингэж болохгүй л дээ гэж байна. Уриалгахан зөвшөөрмөөр үг гэж энийг л хэлэх байх.
“Ингэхэд хэд тойрсон бол оо? Дөрөв үү, тав уу? За, за яршиг, тав, тав”
Үлгэн салган гэлдэрсээр талбайгаас гарлаа. Цээж гэж нэг овогносон л юм байв. Уушиг толгой хоёроос өөр эрхтэнгүй юм шиг л санагдана.
“Одоо яаж ажилдаа явна аа”

* * *

“Өнөө өглөө би гүйсэн. Хичнээн хэцүү байсан ч би чадсан. Одоо ганцхан л юмыг чадах хэрэгтэй. Үдийн цайнаар ердөө хоёрхон ... үгүй ээ, гурав ... за, за бүр тэсэхгүй бол дөрвөн бууз идэх. Үүнээс ихийг ёстой болохгүй. Чи гүйж чадсан юм чинь тэсэж чадна”
Ажилдаа ирснээс хойш ийм л бодол миний толгойд эргэлдсээр сууна. Уг нь манай хэлтсийнхэн цөм босон суун хөлхөлдөж юу ч юм хийцгээнэ. Харин би л тэгсэнгүй. Угаас лагс биетэй, хөдөлгөөн муутай тул тэр болгон өөрт оногдсон дөрвөлжингөөсөө гараад байх дургүй. Манай байгууллагын оффис гэж хүн бүр бөөр бөөрөө нийлүүлсэн нэг, нэг дөрвөлжинд сууцгаана. Зарим нь өөрийн дөрвөлжиндөө зураг хөрөгнөөс авхуулаад аяга таваг хүртэл эвийг нь олоод өрчихсөн гэр шигээ тохилог байдаг бол зарим нь хаана юу байгаагаа ч мэдэхгүй хогийн тантан шиг юманд хөглөрч суудаг юм.
“Тэр одоохон ирнэ. Гүйсэн гэдгээ хэлэх үү, болих уу. Ер нь ингэхэд яваандаа би ямар болох бол?

Өглөө болгон тогтмол гүйгээд яг энэ эрчээрээ байх болов уу?
Эсвэл нэг их мөрөөдлөөс цаашгүй яг энэ хэвээрээ байх болов уу?

За, за мэдэх юм ёстой алгаа. Ядаж байхад өнөөдрийн цаг яасан явдаггүй юм бэ?”
Байж ядахдаа компьютерийнхээ дэлгэцийн доод булангийн цагийг харвал дөнгөж 10:00 болж байв.
“Өглөөнөөс хойш ганцхан цаг өнгөрлөө гэж үү?”
Цагийг батлах гэсэндээ ч биш зүгээр л зөнгөөрөө эсрэг талын хананд өлгөөтэй байдаг том дугуй цагийг дөрвөлжингийнхөө дээд ирмэг дээгүүр хараагаа давуулан хяламхийн харвал яах аргагүй арван цаг.
“Үгүй ерөө яг таарч байх шив дээ. Хүний дургүй хүргэх гэсэн юм шиг том тоотойг яана. Тэгээд бас ромбо шүү. Зэвүү хүрмээр. Одоо X, дараа нь XI, XII болно. Хаа байсан I цаг. Мөн ч болоогүй байна даа”
Миний ходоод гэнэтхэн хажууд хүн байсан бол сонсогдохоор чанга хоржигноход би өөрийн эрхгүй шүлсээ гүдхийтэл залгилаа. Бие хөнгөрөөд жин хассан ч юм шиг санагдаад болох биш. Гэдсэн дээрээ хуруугаараа зөөлхөн хатгаад үзтэл хурууны өндгөн чинээ газар хонхойж байна шүү.
“Зөөлөрчихөж. Тэнтийсэн, хатуу гэж жигтэйхэн байдагсан энэ гэдэс, зөөлөрчихөж”
Цагны урт зүү торхийж, дуртай дургүй нэгээр урагшлах нь дуулдав.
“Сонин юм шүү. Хаа байгаа тэртээ хананд байх хэрнээ ийм чанга сонсогддог байх гэж”
Харвал 10:01 болж байв.
“Тэр муу тэнэг цагийг харахгүй ээ. Ерөөсөө ажлаа ухаан жолоогүй хийгээд, цагийг ор тас мартъя. Сараагийн дууг дуулна аа цус”
Би хурдан, хурдан хөдлөх зуураа
- Мартъя чамайг . . .мартъя. . . мартъя . . . гэж амандаа их сүрхий аялав. Овоо болж байх шиг санагдана.
“За байз, хэлтсийн дарга надаас юу шаардлаа? Тийм л дээ, зам доогуурх сүлжээний зураг гэсэн шүү дээ”
- Зам доогуурх цахилгааны сүлжээ . . . Мартъя . . . Бас холбооны шугам . . . Мартъя чамайг . . . гэж аялсаар байв. Хүмүүсийн бүдүүн гэж шоолоод байдаг хуруунууд маань компьютерийн товчин дээгүүр хурдалж, дэлгэцэнд элдвийн схем зурагнууд жирэлзэнэ.
“Ажил гэдэг яралзаж байх чинь ээ”
Гэтэл гай болж өнөөх дэлгэцний цаг руу нүд гүйгээдэхлээ. Дөнгөж 10:08 . . .
- Мартъя . . . чамайг мартъя . . . мар . . . мар . . . гээд овоо дуулж байсан хүн чинь зурагдсан пянз шиг болоод явчихлаа.
“Өө, дөнгөж долоохон минут өнгөрлөө гэж үү, арай ч дээ”
- Аан-хаан, бүтэлгүй дурлал уу, айн? гэж хашгирах шахам хэлсэн Чаминхүүгийн дуунаас би бондгосхийтэлээ цочив. Энэ Чаминхүү гэж миний зүүн талын дөрвөлжинд суудаг манай хэлтсийн хамгийн ганган залуу. Уг нь бие хаа, царай зүс сайхантай, бүсгүйчүүдийн дур, нүд хоёрыг соронзодсон залуу. Гэм нь ярианыхаа төгсгөлд дандаа басамжилсан дээрэнгүй өнгөөр ха ха гэж инээдэг юм. Энд, тэнд харагдахгүй атлаа гэнэтхэн гарч ирдэг сонин авъяастай бас. Магадгүй би л болхи солхидуу учраас олж хардаггүй байх л даа.
Харин би бол . . . Би бол хүн харахгүй байхын аргагүй бүдүүн, халуунд хөлөрдөг тул хоёр суга маань байнга нойтон явдаг хүн. Гэлээ гээд яахав дээ залуу хүн байна бусдаас юугаар дутдаг юм гэж бодоод өнөөдрөөс эхлэн гүйж байгаа ухаантай.
- Урд шөнө түчигнүүлсэн хүүхнээ мартлаа юу? Чадлаа юу? Зайтай эрээ, унтаад л мартаад л, унтаад л мартаад л, айн? ха ха
“За чи л тэгдэг байх даа”
- Ийм сайхан залуу аргагүй л дээ ха ха
“За чи сайхаан, чи сайхан. Яасан ч их зарладаг юм дээ. Бүгд мэднэ ш дээ”
- Нээрээ, чи хэнийг мартах гэсийн? Найз нь аваад залчих уу? Чамд мартахад амар ш дээ ха ха гэж инээлээ. Тэр намайг битүүгээр доромжлоод байгаа тул би тэсэхээ байж
- Хөөе! Чаминхүүхэн гуай чи наад амаа татах уу, эсвэл би таглаад өгөх үү? гээд сандлаа түлхэн амьхандаа хурдан босоход намайг ингэж уурлана чинээ бодоогүй бололтой гайхсанаа
- Өө хө, тэгэлгүй яахав. Би амаа татлаа ха ха гэхтэй зэрэгцэн
- Яг зөв. Наадах чинь дуугай болчихвол би ч гэсэн их баярлана шүү гэсэн ялдам хонгор дуу уянгалав.
“Солонго ирчихсэн гэж үү”
Энэ бол Солонго. Нэр нь ч Солонго, мөрөөдлийн минь ч солонго. Миний баруун талын дөрвөлжинд суудаг юм. Намайг энэ хэлтэст шалгалт шүүлэг өгөн байж арайхийн ороход нүдэнд туссан ганц бүсгүй бол энэ. Түүний царай зүс, алхаа гишгээ, намирсан үс, талимаарсан нүд гээд түүнд өөлөх юм нэг ч үгүй. Харангуутаа дурласан гээд л хачин юм энд тэнд сонсогддог доо, тэр чинь л надад тохиолдоод байгаа юм. Харин Солонго бол надад дурлах нь байтугай тогтож харах ч хүн биш. Хараанд нь өртөхийн тулд би ядаж л турах хэрэгтэй. Манай хэлтсийн дарга тэр хоёрыг учиртай л гэдэг юм. Үнэн ч байж мэдэх ч худлаа байгаасай гэж би боддог.
- Ийм том баатар эр намайг бяц дарах байлгүй ха ха гээд Чаминхүү дөрвөлжиндөө усанд живэх мэт доошлон оров.
“Чи гуалигаа, гуалиг. Гэхдээ Солонгоо намайг дэмжсэн юм чинь”
Би ийш тийш тааламжтайхан харлаа. Солонго харагдсангүй. Бодвол суучихсан байх. Жаахан урамгүй болоод доошоо суух гэтэл түүний дөрвөлжингөөс улаан хүрэн өнгөөр будсан хумстай эрхий хуруу гозойлоо. Солонгоо надад зориулж байгаа нь илт
“Еэ бурхан минь, цав цагаан, ямар хөөрхөн гар вэ? Ийм булбарайхан гарыг нэг атгахсан. Хумсыг ийм гоёор будаж болдог байх гэж”
Сэтгэл цадаж, итгэл оргилж байнаа. Тиймээс ажлаа эрчтэй нь аргагүй хийлээ. Дуу аялмаар ч юм шиг. Баруун талаас халуу төөнөөд ч байх шиг. Лагс хүнд бие минь хөнгөрчихсөн ч юм шиг. Ер нь яг юу болоод байгааг мэдэх юм алга. Гэтэл гэнэтхэн өнөө гайт цагийн зүү торхийн уналаа. Өөрийн мэдэлгүй харчихгүй хаачихав. 10:40-ыг зааж байна.
“Овоо явчихаж. Хэрүүл уруул хийхээр ийм хурдан өнгөрдөг юм байх даа. Тэгээд л хүмүүс юм л бол хэрэлдэх гээд байдаг юм болов уу? За за тэр яахав. Цайны цагаар би дөрөвхөн бууз иднэ. Манайхан, тэр тусмаа Солонго намайг гайхна”
Би ажлаа хурдан, хурдан хийж принтер лүү шидэж байлаа.
- Бийгээ (Big), хүүе Бийгээ
“Ёох, намайг энэ нэрэнд ямар дургүй гэдгийг эд яагаад мэддэггүй юм бол оо”
- Чи юм хэвлээд байгаа юм уу? Энийгээ аваачээ Бийгээ гэж Хандаръяа өрөөгөөр нэг хашгирав. Тэр яг принтерийн хажууд суудаг юм.
“Орилоо, орил. Ажил гэдэг гараас гарч байхад юун чамтай мар мархийх манатай”
- Хөөе! Чи яг хэдэн кг бэ? гэх дуутай зэрэгцэн зүүн талын дөрвөлжингөөс Чаминхүүгийн толгой бараг л ороод ирэхэд нь цочсоноо мэдэгдэхгүйг хичээв.
“Зуун хорь, тэгээд юу гэж”
- Чи дөнгөж ная л байх тээ? ха ха
“Хуц муу хулгайч минь. Арай ч муухай бодчих вуу. Хулгайч ч биш л дээ, зайлуул”
Би дуугай л байлаа.
- Чам шиг сайхан, Бийгээ гэж дуудуулах юмсан ха ха
“Болдог бол алах юмсан чамайг”
Би хэрээрээ муухай харлаа. Тэр чимээгүйхэн гулсан доошлов. Солонго харах вий гэж их санаа зовсон боловч тэр цухуйсангүй.
“Ашгүй дээ”
Дахиад л цаг руу харлаа XI болчихож шүү.
“Өлсөж байна даа”
Би хэнгэнэтэл санаа алдлаа. Хуучнаараа юм бол өдийд дэргэдээ нэг боов, жигнэмэг, үгүй ядаж л гэрээсээ авчирсан хавчуургатай талхаа хивж байхгүй юу. Миний гэдэс тэр доороос эх аван дээшээ мохоо хутгаар өрц зурах шиг гол харлав.
“Гол таслах нь шив дээ, шаар чинь”
- Хүүе! Бийгээ, энийгээ ав л даа. Би бас юм хиймээр байна ш дээ гэж өнөө галзуу чинь хашгирлаа.
“Очиж авахгүй бол өнөөдөржингөө орилоод салахгүй. Хэл ам нь цуцдаггүй юм байх даа”
Би очоод юмаа авахдаа түүнийг их эвгүй харав. Тэгтэл өөдөөс
- Тийм. Цуцдаггүй юм. Өдөржингөө ярьсан ч чадна за гэлээ.
“Энэ одоо миний бодлыг ингэж уншаад байхдаа яахав дээ”
Би тулгамдсандаа ганц ч үг ганхийлгүй эргэтэл араас
- Уншина за. Чам шиг юмнууд энэ палигар нүүрэндээ бодлоо биччихдэг байхгүй юу
“Эргэж л харахгүй юм шүү. Тэгснээс хана мөргөсөн нь дээр”
Хурдхан шиг явсаар дөрвөлжиндөө орох гэтэл зүүн талаас Чаминхүү шовосхийж
- Бодоод байсан чинь хүн, хөнгөн байснаас хүнд байсан нь дээр юм байнаа. Чамайг хэр баргийн хүн цохиход унахгүй тээ?
“Ий, чамайг яая даа байз”
Би хариу дуугарсангүй нэг муухай харчихаад сандал дээрээ бөгсөө тавилаа.
“Ёох, эндээ л сууж байвал хүний нүдэнд өртөхгүй амар юм”
Би сандалтайгаа жаахан гулсаж баруун ханаа наллаа.
“Энэ намхан хананы цаана тэр минь байгаа гэж бодохоор дулаахан ч юм шиг. Болдог бол энэ ханыг авч хаячихаад Солонгоотой цуг нэг дөрвөлжинд суух юмсан. Чиний энхрийхэн царайг үргэлж харна. Ялдамхан үнэрийг чинь байнга үнэрлэнэ”
Би нүдээ анин бодолдоо уярч, нүүр дүүрэн инээмсэглэн эргэдэг сандлынхаа түшлэг налан хөлийнхөө өлмийгөөр дэмнэнхэн зөөлөн ганхуулж суулаа. Миний үс баруун ханыг үл мэдэг шүргэх нь бараг л худалч хүнд Солонгоо илээд байгаа юм шиг санагдана.
- Яая, ийм том нүүр гэж бас байдагаа гэх дуунаар нүдээ нээвэл Чаминхүү миний дөрвөлжинд аль хэдийн ороод ирчихсэнээр барахгүй улаан нүүрээ миний нүүрэнд тулгачихсан байдаг байгаа. Цочсондоо ухасхийн босох гэтэл сандалтайгаа баруун ханаа нурааж, дээш харан унаваа. Тэр хавиар нэг нүргээн пижигнээн болов. Хурдхан босох гэсэн чинь юу ч юм хөшчихөөд болдоггүй. Нүүрэнд цус хуралдаж час улаан болов. Солонго яасныг ч бүү мэд. Чихэнд сонсогдох тэр олон инээднээс Чаминхүүгийн ха ха, Хандаръяагийн тас тас хийх л сонсогдож байлаа. Манайхан бүгд намайг тойрон зогсоод бие биенээ нударцгаана.
- Паа, яанаа тэр гэдсийг нь ээ
- Арай дэндүү муухай юмаа
- Өеөлдөөд хөшчихдөг байна ш дээ хи хи
- Ямар нэгэн юмаар түлхэх юмсаан гэцгээж байлаа.
Ичсэн гэж юүхэв. Арайхийж өнхрөн байж бослоо. Хүний царай харах шиг хэцүү юм алга. Харцаараа Солонгоог арай гэж олов.
- Уучлаарай Солонго. Би . . . би . . . гэсэн үгийг амнаасаа унагав. Солонго уурласан бололтой хариу хэлэлгүй чимээгүйхэн нурсан бүхнээ босгоно. Манайхан бид хоёрыг жаал харж зогссоноо тарцгаалаа.
- Бүдүүн, тэгээд бас бүтэлгүй
- Мэдэхгүй, нэг л заваан санагдчихлаа гэж хоёр хүүхэн хоорондоо шивнэлдсэнээ сэжиг нь хүрэв үү гэлтэй мөрөө чичигнүүлээд явлаа.
- Чамайг гэмтээгээгүй биз? Яагаа ч үгүй юу? гэж Чаминхүү Солонгоог тойрон шалав. Солонго бас л дуугарсангүй.
“Надад уурласнаас зайлахгүй”
- Чи л хэлэхгүй байна даа. Няцалж алах нь байна шүү, цаадах чинь ха ха
“Чи л цочоож унагасан биз дээ”
Тэгтэл хэлтсийн дарга хаалгаараа толгойгоо цухуйлган харцаараа намайг хайж олоод, хайх ч юу байхав дээ би дэнхийгээд байж байгаа юм чинь, долоовор хуруугаараа дохин нааш ир гээд хаалгаа хаачихав. Араас нь орохоос яахав.
- Ха ха . . . алуулсан . . . ха ха гэх танил зэвүүн инээд ард хоцров. Би хүмүүсийн дундуур шоолсон, заримынх нь “яана даа энэ одоо” гэсэн өрөвдсөн харцаар үдүүлсээр явав.
- Юу гээч. Хүмүүс ажил хийж байна. Тэд чинь тайван амгалан, бас сайхан орчинд ажиллаж амьдрах эрхтэй. Гэтэл чи . . . Ядаж чи хүний анхаарал татахгүй байж болохгүй байна уу? гээд дарга цаашаа хэлэх үг нь ч олдохгүй байгаа бололтой толгой сэгсэрч нэг муухай харснаа гараа хайнгадуухан сэгсэрч буцаад гар гэж дохилоо.
“Би уг нь буруугүй ш дээ. Тэр муу Чаминхүү”
Даргын өрөөний хаалгыг зөөлөн хаагаад үүдэнд нь жаал зогсов. Дотор харанхуйлаад болох биш.
- Цэлцийсэн муу өөх чинь гэх даргын үглэх сонсогдонгуут бушуухан гарч, бие засах өрөөнд орж, угаалтуур тулан зогслоо. Дотроос нэг юм огшиж, гашуун зураа татаад болдоггүй.
“Миний тарган байх хэнд хамаатай юм бэ”
Жаал зогсоод толгойгоо өндийлгөвөл өөдөөс мэлтийх толинд урамгүй царайтай бүдүүн хүн усан нүдэлсэн харцаар ширтэнэ. Анх удаа өөрийнхөө арчаагүйг харав. Хэзээ ч билээ гадаадаас захиж авчруулсан цамц маань хуучраад зах нь сэмэрчихэж, өмссөн өмдний индүүдлэг арилаад парвайчихаж. Гүзээ маань өмдөн дээгүүрээ даваад унжчихаж, эрүү минь давхарлаад хүзүүтэйгээ нийлчихэж. Юун гоё харагдах, юун Солонгоод тоогдох.
“Бурхан яахаараа ийм ялгаатай ханддаг юм бол? Энэ бүхэнд би ямар буруутай юм бэ?”
Өнөө гашуун зураа улам бүр дээшилсээр нэг мэдсэн чинь миний өргөн хацар дээгүүр нарийхан нулимс чимээгүйхэн урсаж эхлэв. Хүний хөлийн чимээ гарч, хаалга онгойнгуут би хурдхан шиг нүүрээ угаагч болон тонгойв.
- Гайгүй юу? Бийгээ
“Өнөөх гайт Чаминхүү”
- Би ч чамайг дууслаа л гэж бодлоо. Новшийн дуракууд яасан гэхээрээ ингээд дарга болчихдог байнаа тээ?
“Чи л болоод тэгж байгаа байх даа”
Тэр толинд тусах миний дүрсний хажууд тэртээ тэргүй гоё харагдах биеэ харж, үсээ нямбай нь аргагүй илж, цамцаа янзалж, өмдөө татахдаа харцандаа намайг шоолох авч түүнээ мэдэгдэхгүйг хичээн
- Чам шиг жаахан зузаарах юмсан гэж дандаа боддог ш дээ гэчихээд гарч одлоо.
“За тиймээ тийм”
Нэгэнт ганцаараа үлдсэн болохоор биеэ суллаж, уртаар санаа алдан хэсэг зогсоод бие засах өрөөнөөс гарлаа. Одоо суудалдаа буцаж суухаас өөр яах билээ.
Газраар нэг унасан бичиг цааснуудыг хэн нэгэн ширээн дээр буцаагаад тавьчихаж.
“Хэн хураасан юм бол?”
Эргэн тойрноо харлаа Солонго алга.
“Мэдээж тэр надад уурласан байж таараа”
Цаг харсан чинь 12:45 болж байна. Би олны өмнө гутамшиг болж, намайг хүмүүс амныхаа зоргоор муулж, муулсныхаа хэмжээгээр инээж байх хооронд аль хэдийн бараг хоёр цаг өнгөрчихөж. Хурдан юмаа.
“Цаг хугацаа гэдэг хэн нэгний мууг үзэх хэмжигдхүүн юм гэж үү”
Аравхан минутын дараа өдрийн хоолонд орно. Гэхдээ одоо энэ надад сонин биш болжээ. Хоол идэх дур хүсэл ч алга. Хүмүүс намайг цэлцэгнэсэн өөх гэж бодож байхад би эдэнтэй цуг хоол идэх нь битгий хэл цаашдаа нэг хэлтэст ажиллаж чадна гэж үү. Хүний орчин ийм давчуу гэж би яагаад урд нь бодож байгаагүй юм бол? Би яагаад өөрийгөө бусадтай адилхан гэж боддог байсан юм бол?
“За, за өнгөрсөн. Би эдний хувьд дуусчихсан. Өнгөрчихсөн юм байна”
Тэгтэл хэлтсийн даргын өрөөнөөс гарч ирсэн Солонго наашаа чиглэхээр нь би хурдхан доош тонгойлоо. Солонгоо миний араар товор товор алхлан дөрвөлжиндөө орох нь сонсогдоно. Төдөлгүй баруун талаас өнөөх танхил үнэр хамар гижигдэв.
“Одоо энэ надад юуны хамаа байв гэж дээ”
Ханын цагны богино зүү ромбо I-ийн тоог торхийн зааж манай хэлтсийнхэн тушаал авсан юм шиг энд тэндгүй босоцгоолоо. Би боссонгүй. Дур ч хүрсэнгүй. Хандаръяа урдуур өнгөрөхдөө
- Бийгээ, яасан бэ? Чиний мөрөөдлийн цаг болчихлоо ш дээ
“Хн, Чинийх биш байтлаа ийм хурдан босоо юу”
Би хариу дуугарсангүй.
- Манай Бийг турах гэж байгаа юм ха ха
“Одоо би чамд уурлаад ч яах юм билээ дээ. Угаасаа л бүдүүн нь үнэн юм чинь”
Төдөлгүй баруун дөрвөлжингөөс Солонгоо босох нь мэдэгдэв. Түүнийг бас л харж чадсангүй тонгойв.
“Уг нь цуг сууж дөрөв, магадгүй гурав за бүр хоёрхон бууз идэж байгаагаа харуулсан бол. Даанч . . .”
Бодол дагаад тэр үү миний гэдэс хачин эвгүй хоржигнолоо.
“Гол харлана гэдэг ямар аймаар юм бэ? Би ер нь өлсөж байгаагүй юм байна шүү”
Миний араар хамаг л итгэл найдвар, хүсэл мөрөөдөл магадгүй амьд явах хүсэл минь товор товор гэсээр яваад өнгөрөх нь тэр. Хүн яах гэж амьдардаг юм бол? Яах гэж ажиллаж, яах гэж амьсгалж, яах гэж хайрлан дурлаж, яах гэж хүсэн мөрөөддөг юм бол? Ер нь хаана байнаа тэр хүний орчлонгийн сайхан?
“Солонго араасаа ямар сайхан харагдана вэ”
Би гэхэд өнөө өглөө яах гэж гүйсэн юм бол? Ерөөсөө л энэ бүхэн гүйснээс л боллоо. Тэгээгүй бол би мөрөөдөлд автаж нүдээ анихгүй байсан. Нүдээ аниагүй бол Чаминхүүгээс цочихгүй шүү дээ.
“Үгүй ер нь хэдэн кг хасна гэж гүйгээ юм болоо, новшийн тэнэг”
Би хоолондоо яваагүй ч энэ хооронд ажлаа ч хийсэнгүй. Юу ч юм гөлрөн, юу ч юм бодсоор суув. Манайхан хооллочихоод гарч тамхи татах нь татаж, маазрах нь маазарчихаад орж ирцгээлээ. Бүтэн цаг өнгөрчих нь энэ ажээ.
- Хүүе! Буузнууд чинь чамайг хүлээгээд, тавган дээрээ торойсоор үлдсэн шүү. Арван хоёрхон шүү дээ. Очиж уучихаад ирээч ха ха гэхэд зарим нь жиг жуг хийв.
- Нээрээ л уучихдаг байхаа. Чи ямар аймаар онож хэлдэг юм бэ гэж Хандаръяаг хэлэхэд
- За наадахаа орхио одоо, хангалттай инээлээ гэцгээв.
Би ширээнийхээ нүднээс цэвэрхэн цагаан цаас гаргалаа.
“Уг нь би энэ ажилд орох гэж их ч хичээсэн. Орсон өдрөө ч их баярласансан. Овоо ш дээ миний муу бондгор хүү гэж ээж маань толгой илж байсан нь санагдана. Гэхдээ би энд яахан үлдэх билээ дээ”
Ажлаас гарах өргөдөл гэсэн гарчиг тавьлаа.
“Өөр ажил олсон учраас гэх үү, эсвэл хувийн бизнес хийнэ гэх үү”
Би зүүн дөрвөлжин рүү байн байн хяламхийнэ. Өнөөх новш гэнэтхэн цоройгоод гараад ирж мэдэх учраас тэр. Баруун дөрвөлжинд Солонгоо ирээгүй л байв.
“Үгүй ээ, үгүй. Энэ нэг л итгэлгүй болоод байна”
Өргөдлөө ураад дахин шинэ цаас гаргав. Эндээс гарах л тухай бодоод байгаа болохоос гараад хаачих тухай бодоогүй юм байна. Гэхдээ миний хаачих хэнд хамаатай гэж. Гарч л байвал болоо биш үү? Хэлтсийн дарга ирж, хажуугийн дөрвөлжинг өнгийж харснаа
- Солонгоо хаачив?
- Мэдэхгүй
- Чи ч яаж мэдэхэв дээ гээд цааш эргэлээ.
“Ерөөсөө л зайлж үзье”
Би өргөдлөө жирэлзүүлж гарав. Ерөөс энэ хамт олон дунд ажиллах сонирхолгүй болсон тул . . . гээд л бичтэл товор товор хийх хөлийн чимээ сонсогдож явсаар миний дөрвөлжинд ороод ирэх шиг болохоор нь хурдхан шиг цаасаа хумиад доороо атгачихлаа. Солонгоогийн сайхан үнэр нөмрөөд авах шиг л болов. Тэр миний мөрөн дээр зөөлхөн цагаан гараараа дарж, нөгөө гартаа барьсан савтай хоолыг ширээн дээр тавиад над руу бөхийхөд түүний зөөлөн хүрэн үс нүүрийг минь бүрхэв. Тэрээр чихэнд минь уруулаа шүргэн алдуулснаа
- Чи өдөр нь хоолоо, орой нь жимс тараг идэж бай. Тэгвэл сайн байдаг юм. Эхэндээ хэцүү. Гэхдээ сурчихна. Өнөө өглөө чамайг гүйж байхыг чинь харсан шүү. Хичээгээрэй. Амжилт гэж намуухан шивнэчихээд өөрийнхөө дөрвөлжингөөс хэдэн цаас аваад гарахдаа ч гэсэн над руу хачин хөөрхөн нүдээрээ урам хайрлах шиг ирмэв. Ганцхан би ч биш манай хэлтсийнхэн тэр чигээрээ гайхаж байлаа. Чаминхүүгийн нүд бүлтийгээд ухаан тавьчихав уу гэлтэй зогсоно. Хэлтсийн дарга толгой сэгсэрснээ
- Хурдалаа Солонгоо, дарга хүлээгээд байна. Цаг бол цаг ш дээ гэж шамдуулсаар гарцгаав.
- Оог! . . . Яаж чадав аа гэсэн Хандаръяагийн огиудас нь хүрэв үү гэмээр дуу тэртээ цаана сонсогдов. Гэхдээ түүний яах нь надад огт хамаагүй. Миний ямар байх ч эдэнд хамаагүй. Миний сэтгэлд юутай ч зүйрлэмгүй сэргэж, гэрэл асчих шиг болов. Өргөдлөө урлаа. Бүр олон жижиг хэсэг болгон жижиглэж хаялаа.
“Оройдоо тараг бас жимс. Өдөрт ойр ойрхон, бага багахан иднэ. Тэгээд гүйнэ. Тэр намайг харна. Өглөө болгон нар мандана. Хорвоо ертөнц ямар сайхан юм бэ?”

* * *

Энэ бол тэр нэгэн өдөр Солонгоогийн орхисон хоолыг Чаминхүүгийн хэлдгээр “ууж” байхдаа бодсон бодол. Одоо бол би яг тэр . . . ээрээ байгаа шүү.


Түмэнбаярын Бум-Эрдэнэ 2013.09.23 УБ хот.